Pindaan RUU kewarganegaraan lebih teruk daripada kerajaan BN dulu, kata kumpulan peguam

Kumpulan hak asasi manusia Lawyers for Liberty (LFL) menyelar cadangan kerajaan untuk meminda Perlembagaan Persekutuan yang akan menyaksikan pengguguran peruntukan melindungi individu daripada diberikan status tiada kerakyatan.

Kenyataan ini dikeluarkan beberapa hari selepas lebih 100 NGO dan aktivis memberi amaran kepada Kementerian Dalam Negeri supaya tidak meminda undang-undang “secara berahsia” tanpa sesi libat urus dengan pihak berkepentingan. 

Menurut LFL, dengan menggugurkan Seksyen 1(e) Jadual Kedua Bahagian 2, yang katanya melindungi individu daripada diberikan status tiada kerakyatan, akan “menutup pintu” orang tanpa kewarganegaraan di Malaysia.

Ini termasuk kanak-kanak dan mereka yang lahir di Malaysia dan tinggal di negara ini selama beberapa generasi tetapi dinafikan hak memiliki MyKad berwarna biru kerana kekurangan dokumentasi yang betul.

“Sungguh mengejutkan gabungan politik Pakatan Harapan (PH) yang mendakwa memperjuangkan reformasi dan orang tanpa kerakyatan semasa dalam pembangkang kini bertanggungjawab sebagai kerajaan hari ini untuk pindaan yang tidak boleh diterima dan tidak wajar ini,” kata Pengarah LFL Zaid Malek.

"Malah kerajaan Barisan Nasional sebelum ini, yang kerap dikritik PH kerana tidak adil, tidak seteruk ini. Jika pindaan ini diluluskan, ia akan menjadi hari hitam untuk Parlimen dan negara.”

Beliau menyifatkan cadangan pindaan itu sebagai "paling teruk kepada undang-undang kewarganegaraan sejak Merdeka". 

Pada Rabu, lebih 100 pertubuhan dan aktivis yang terlibat dalam memperjuangkan kewarganegaraan sama rata memberi amaran kepada Putrajaya terhadap sebarang cubaan untuk meminda undang-undang kewarganegaraan secara senyap-senyap yang boleh menganiaya puluhan ribu kanak-kanak tanpa kerakyatan, walaupun kerajaan berikrar untuk meneruskan pindaan Perlembagaan bagi membantu kanak-kanak yang dilahirkan di luar negara yang mana ibunya adalah warganegara Malaysia.

Walaupun kerajaan bersetuju meminda Perlembagaan untuk menyelesaikan kes kanak-kanak dinafikan kewarganegaraan kerana dilahirkan di luar negara oleh ibu mereka warganegara Malaysia, terdapat kebimbangan kategori lain orang tanpa kerakyatan – anak luar nikah, mereka yang diterima pakai oleh rakyat Malaysia juga sebagai kanak-kanak terbiar dan mereka daripada keluarga generasi tanpa dokumen – kini boleh dinafikan kewarganegaraan di bawah rancangan yang sedang dibincangkan untuk menyekat undang-undang semasa. 

"Tiada negara patut menawarkan untuk membuat pindaan sedemikian hanya sebagai balasan untuk menyekat hak kewarganegaraan dan hak kumpulan lain," kata kumpulan itu pada 21 Jun.

LFL berkata, Perlembagaan asal memberikan kewarganegaraan kepada sesiapa yang dilahirkan di negara ini di bawah prinsip "jus soli". 

Bagaimanapun, pada 1962 Perlembagaan m dipinda untuk memasukkan keperluan untuk ibu atau bapa adalah seorang warganegara. 

"Untuk mengelakkan bahaya orang diberikan status tanpa kerakyatan kerana syarat baru ini, Seksyen 1(e) dimasukkan ke dalam Perlembagaan. 

"Menghapuskan Seksyen 1(e) secara melulu sekarang akan menyebabkan penderitaan yang tidak terkira dan menyebabkan ribuan orang dikategorikan sebagai individu tanpa kerakyatan. 

“Ia adalah satu langkah ke belakang, yang melanggar hak asasi manusia bagi taraf kewarganegaraan terhadap mereka yang lahir di negara ini dan bukan warganegara dari mana-mana negara lain.”

Zaid memberi amaran tentang penciptaan "sekumpulan besar individu tanpa kerakyatan", sambil menambah ini akan merosakkan ekonomi dan sosial serta "sesat, bodoh, dan sangat kejam".

Beliau juga mengecam cadangan pindaan kepada Seksyen 19B Jadual Kedua Bahagian 3, yang menurutnya akan menghapuskan hak anak-anak terbiar atau yatim piatu kepada kewarganegaraan.

"Sebaliknya, anak-anak yang baru lahir akan berada di bawah belas kasihan Kementerian Dalam Negeri untuk diberikan kerakyatan," katanya. 

Ini dilakukan walaupun keputusan Mahkamah Persekutuan pada 2021 untuk memberikan kewarganegaraan kepada seorang remaja yang ditinggalkan semasa dilahirkan oleh ibunya yang tidak dikenali dan diambil sebagai anak angkat oleh pasangan Malaysia.

Zaid berkata kerajaan "nampaknya menggunakan alasan untuk menyelesaikan isu anak yang dilahirkan di luar negara kepada ibu warganegara Malaysia untuk membawa beberapa siri pindaan yang berbahaya, secara tidak adil dan kejam. 

"Pindaan ini akan mewujudkan satu kelas baru yang besar orang tanpa kerakyatan.

“Ia akan mewujudkan masalah baru yang besar dan memperbesarkan isu tanpa kerakyatan yang sudah lama tidak diselesaikan di Malaysia," tambahnya.