Pakar Perlembagaan beri amaran terhadap pindaan ‘kejam’ undang-undang kewarganegraan

Seorang pakar Perlembagaan menyertai kritikan terhadap langkah kerajaan meneruskan pindaan yang akan menafikan kewarganegaraan kepada puluhan ribu kanak-kanak tanpa kerakyatan, menyifatkannya sebagai "tidak berperikemanusiaan, kejam, tidak berhati perut" dan melanggar Konvensyen PBB mengenai Hak Kanak-kanak.

Shad Saleem Faruqi berkata Yang di-Pertuan Agong dan Raja-raja Melayu mesti dimaklumkan mengenai pindaan itu, sambil menambah beliau berharap baginda akan menelitinya dengan teliti kerana terdapat "peruntukan yang disembunyikan daripada orang ramai". 

“Cadangan yang didakwa ini akan menambah penderitaan kepada kebanyakan individu dan kumpulan yang tidak berdaya, tidak berperikemanusiaan dan menjadi mangsa, iaitu: anak-anak terbiar, anak-anak yang dilahirkan di luar nikah (walaupun ibu bapa mereka kemudiannya berkahwin), anak angkat, anak-anak daripada keluarga tanpa dokumen sah dan tanpa kerakyatan serta keturunan mereka tidak mempunyai kewarganegaraan secara turun-temurun,” katanya dalam satu kenyataan.

Minggu lalu, kumpulan masyarakat sivil dan aktivis individu yang terlibat dalam hak tanpa kerakyatan memberi amaran kepada kerajaan terhadap sebarang cubaan untuk meminda undang-undang kewarganegaraan secara senyap-senyap yang boleh menganiaya kanak-kanak yang dilahirkan di luar nikah, anak angkat oleh rakyat Malaysia serta anak-anak terbiar dan mereka daripada keluarga yang tidak mempunyai dokumen sah.

Mereka berkata walaupun tindakan kerajaan adalah betul dalam mengumumkan perubahan kepada Perlembagaan bagi membantu mereka yang dilahirkan di luar negara, namun ia tidak mewajarkan bagi menyekat hak kategori orang tanpa kerakyatan yang lain. 

Mereka juga berkata terdapat sedikit butiran mengenai pindaan yang dicadangkan oleh kerajaan, sambil menambah ini dilakukan "secara rahsia dan tanpa libat urus yang sewajarnya". 

Shad memberi amaran jika kerajaan menghapuskan perlindungan Perlembagaan untuk melindungi individu daripada diberikan status tanpa kerakyatan, akan wujud sekumpulan besar individu di negara ini tiada kewarganegaraan. 

"Cadangan regresif seperti itu mungkin sampai ke titik penentu kerana sistem menggubal dan meminda undang-undang di Malaysia tidak mempunyai ketelusan dan proses perundingan. 

“Terdapat pendekatan ‘top-down’ untuk semua keputusan yang dibuat," katanya sambil menambah bahawa Akta Rahsia Rasmi disalahgunakan untuk menghalang orang ramai daripada dimaklumkan tentang Rang Undang-undang sebelum ia dibentangkan di Parlimen.

Shad berharap Majlis Raja-Raja akan meneliti perubahan kontroversi bagi perkenan diraja di bawah Perkara 159(5), Seri Paduka Baginda tidak seharusnya membenarkan Rang Undang-undang kontroversi ini dengan peruntukan yang disembunyikan daripada orang ramai untuk berlalu tanpa penelitian diraja secara menyeluruh. 

Shad berkata selain ketidaksamarataan jantina, kerajaan juga perlu menangani ketidakadilan yang dihadapi anak luar nikah. 

"Terdapat isu struktur yang menghalang keluarga miskin atau tidak berpendidikan daripada memenuhi keperluan pendaftaran anak mereka," katanya. 

Pada Selasa, kumpulan hak asasi Lawyers for Liberty (LFL) berkata pindaan itu boleh menyaksikan pengguguran Seksyen 1(e) Jadual Kedua Bahagian 2 Perlembagaan, satu peruntukan yang melindungi individu daripada diberikan status tanpa kerakyatan.

“Sungguh mengejutkan gabungan politik Pakatan Harapan (PH) yang mendakwa memperjuangkan reformasi dan orang tanpa kerakyatan semasa dalam pembangkang kini bertanggungjawab sebagai kerajaan hari ini untuk pindaan yang tidak boleh diterima dan tidak wajar ini,” kata Pengarah LFL Zaid Malek.

"Malah kerajaan Barisan Nasional sebelum ini, yang kerap dikritik PH kerana tidak adil, tidak seteruk ini. Jika pindaan ini diluluskan, ia akan menjadi hari hitam untuk Parlimen dan negara.”